Studiuesit gjetën pothuajse 500 komplekse katrore, që datojnë midis viteve 1050 para Krishtit dhe 400 para Krishtit, të përqendruara rreth zonës San Lorenzo – që lidhet me qytetërimin e lashtë Olmec.

Takeshi Inomata, një arkeolog nga Universiteti i Arizonës, shpjegoi në revistën shkencore Nature Human Behavior se një vend i madh dhe i panjohur më parë ceremonial ishte zbuluar në San Lorenzo me skanerë Lidar.

Kompleksi, rreth 3,300 këmbë me 900 këmbë, kishte 20 platforma të ngritura. Qëllimi i saktë i platformave mbetet një mister, tha ai.

Në vend u zbuluan 10 koka të mëdha guri, të cilat mund të jenë gdhendur si portrete të sundimtarëve të caktuar Olmec.

Ashtu si shumë vende të mëdha parahistorike, kompleksi Olmec duket se ishte vendosur në linjë me diellin në periudha të caktuara të vitit.

“Planet e qyteteve që simbolizojnë kozmologjitë janë njohur prej kohësh si një element përcaktues i qytetërimeve mezoamerikane”, shkruan studiuesi.

“Këto qendra ishin ndoshta shprehjet më të hershme materiale të koncepteve bazë të kalendarëve mezoamerikan,” tha Inomata.

Kalendari Olmec përbëhej nga ‘muaj’ 20-ditorë, të cilët Inomata mendon se përfaqësoheshin nga 20 platformat.

Lidar, teknologjia që zbuloi vendin, ka revolucionarizuar arkeologjinë vitet e fundit

Bashkautori i studimit Juan Carlos Fernandez-Diaz tha: Avantazhi i Lidarit është se ai ofron një pamje tredimensionale, të modifikimeve të bëra nga njerëzit, të lashtë dhe modernë, në formën e ndërtimit, transporti, bujqësia dhe infrastruktura e kontrollit të ujit.

Ai shtoi se Lidar gjithashtu mund t’i lejojë studiuesit të ‘shikojnë’ detajet e qyteteve të humbura të varrosura nën pyje të dendur.

Inomata tha se teknologjia kishte hapur fusha të reja të arkeologjisë.

“Ishte e paimagjinueshme të studiohej një zonë kaq e madhe deri disa vite më parë. Lidar i disponueshëm publikisht po transformon arkeologjinë”, tha ai.

Ai tha se përpara se Lidar të bëhej i disponueshëm, vendet antike mund të mos ishin vënë re. /tvklan.al